Strategiebrief April Vermogensbeheer

"Volgens recent onderzoek is het wantrouwen met 7% gestegen. Het relativeringsvermogen zakte naar een naoorlogs dieptepunt"

Wim de Bie

Na de dikke minnen van 2022, beleefden de meeste beleggingscategorieën een goede jaarstart. Aandelen, obligaties, goud en zelfs crypto’s stegen. Onze gebalanceerde huisportefeuille sloot het eerste kwartaal af met een rendement van +4,3%. In Grafiek 1 is te zien dat onze Optimale Mix zich uitstekend staande hield in vergelijking met aandelen en obligaties. De koersen op de financiële markten kabbelden echter niet rustig voort. Het eerste kwartaal verliep volatiel. Inflatie, centrale bank beleid, problemen in de bankensector en de oorlog in Oekraïne hielden de gemoederen bezig. In het vervolg van deze Strategiebrief staan we stil bij de recenteontwikkelingen en de gevolgen daarvan op de financiële markten en de door ons beheerde portefeuilles. Ook blikken we vooruit en bespreken we onze verwachtingen rondom inflatie en centrale bank beleid

Rendementen eerste kwartaal

In Tabel 1 is te zien dat de meeste beleggingsgraadmeters stegen in het eerste kwartaal.

Het loslaten van de coronamaatregelen in China en beter dan verwachte economische cijfers uit de Verenigde Staten en de eurozone, zorgden voor een positief sentiment in het eerste kwartaal. De olieprijs was de dissonant in bovenstaand overzicht. Echter, lagere energieprijzen waren voor de economie en voor het afremmen van de inflatie meer dan welkom. De lagere olieprijs verpestte de sfeer op de beurs dan ook niet. Niet alleen de olieprijs, maar ook de gasprijs daalde flink. Het termijncontract voor levering van gas over één maand daalde in het eerste kwartaal met 36,5%. De zachte winter en de zoektocht naar alternatieven voor Russisch gas betaalden zich uit. Dit gaf lucht aan huishoudens, maar ook aan veel (industriële) ondernemingen in de eurozone. De Europese aandelenbeurzen profiteerden van deze meevaller en versloegen aandelen uit de Verenigde Staten en de opkomende markten. De door ons beheerde portefeuilles zijn overwogen belegd in (cyclische) Europese aandelen en profiteerden van deze ontwikkeling.

In februari bleek de inflatie nog hardnekkig hoog, maar de lagere energieprijzen zorgden voor lager dan verwachte inflatiecijfers in maart. In Grafiek 2 is te zien dat de inflatie in zowel de Verenigde Staten als in de eurozone gepiekt lijkt te hebben.

In de eurozone zakte de inflatie van 8,5% in februari naar 6,9% in maart. Energieprijzen daalden weliswaar in de jaar op jaar vergelijking, maar andere componenten stegen. De prijzen voor voedsel en drank stegen bijvoorbeeld met 15,4% ten opzichte van een jaar geleden en in de dienstensector stegen de prijzen met 5%, mede als gevolg van de krappe arbeidsmarkt. Bovendien kan de energieprijsdaling wel eens van korte duur zijn. Aan het begin van het tweede kwartaal kondigde de OPEC+ namelijk aan de olieproductie met één miljoen vaten per dag te verminderen. Wij juichen daarom niet te vroeg dat de inflatie bedwongen is. Centrale banken zullen dat ook niet doen, want de geldontwaarding is nog altijd hoger dan de streefinflatie van 2%.

De dalende inflatietrend geeft centrale banken voorlopig echter wel de ruimte om het tempo en de omvang van de renteverhogingen te verlagen. De speelruimte om de rente verder te verhogen lijkt sowieso beperkter geworden. Wij hebben regelmatig betoogd dat de effecten van verkrappend monetair beleid met een vertraging van circa twaalf maanden doorwerken in de economie. De problemen in de bankensector zijn hier de eerste openbaring van. Omdat de centrale banken uiteindelijk commerciële banken die in de problemen raken ondersteunen, lijken verdere renteverhogingen een schot in de eigen voet voor de Federal Reserve en ECB. De afweging tussen prijsstabiliteit en stabiliteit van de financiële sector is geen sinecure voor de dames en heren centrale bankiers. Wij zijn onderwogen belegd in de financiële sector en ondervonden zodoende relatief weinig hinder van de problemen bij de banken. Onze beleggingen in edelmetalen profiteerden juist van de toegenomen onrust.

Blik vooruit

De komende kwartalen gaat verder duidelijk worden wat het effect van het verkrappende monetaire beleid is op de inflatietrend, op economische groei en ook op de financiële stabiliteit bij ondernemingen, consumenten en overheden. Wij verwachten dat de trend van afnemende inflatie de komende maanden doorzet, omdat de jaar op jaar vergelijkingen gunstig zullen uitvallen. In historisch perspectief is disinflatie goed voor zowel aandelen- als obligatierendementen. Tegelijkertijd zijn wij alert op de gevolgen van de gestegen rente voor de economie. Financieringslasten voor huizenkopers en ondernemers zullen hoger uitvallen. Centrale banken hebben tot nu toe in woord én daad duidelijk gemaakt dat inflatiebestrijding het hoofddoel van hun monetaire beleid is. Renteverlagingen lijken daarom voorlopig niet aan de orde. Pas als de economische groei dusdanig vertraagt dat de werkgelegenheid onder druk komt te staan, zal er gerept worden over eventuele renteverlagingen. Dat verwachten wij pas richting het einde van het jaar. De door ons samengestelde Optimale Mix is niet op één scenario geënt. Zowel in tijden van meevallende als tegenvallende nieuwstijding wensen wij waarde toe te voegen. Daarom hebben wij naast de aandelencomponent, ook veiligheidskleppen in de vorm van staatsobligaties en edelmetalen in portefeuille. De portefeuille past bij de huidige beleggingsomgeving. Zoals u van ons gewend bent, zullen wij de portefeuille aanpassen als de beleggingsomgeving verandert.

Ontwikkelingen Maatwerk

Met het oog op het doorwerken van het verkrappende beleid van centrale banken in de economie, de perikelen in de bankensector en de geopolitieke onrust als gevolg van Poetins oorlog, vonden wij het prudent het aandelengewicht af te bouwen. Dit deden wij door de positie in iShares Core S&P 500 UCITS ETF te reduceren. In het eerste kwartaal herstelden de meeste beleggingscategorieën van de forse dalingen in 2022. Technologieaandelen stegen bovengemiddeld. Deze sector heeft een relatief hoog gewicht in de Amerikaanse aandelenmarkt, daarom verkochten wij deze indextracker op de S&P 500.

Met de opbrengst kochten wij een kortlopende Nederlandse staatsobligatie, de Nederland 2% 07/2024. Dit deden wij, voordat de paniek rondom de banken uitbrak en rentestanden daalden. Het aanvangsrendement lag zodoende ruim boven de 3%!

Ontwikkelingen Optimix Duurzaam

Met het oog op het doorwerken van het verkrappende beleid van centrale banken in de economie, de perikelen in de bankensector en de geopolitieke onrust als gevolg van Poetins oorlog, vonden wij het prudent het aandelengewicht af te bouwen. Dit deden wij door de positie iShares MSCI USA SRI ETF te reduceren. In het eerste kwartaal herstelden de meeste beleggingscategorieën van de forse dalingen in 2022. Technologieaandelen stegen bovengemiddeld. Deze sector heeft een relatief hoog gewicht in de Amerikaanse aandelenmarkt, daarom verkochten wij deze indextracker op de S&P 500.

Met de opbrengst kochten wij een kortlopende Nederlandse staatsobligatie, de iShares Euro Govt 1-3 yr. Dit deden wij, voordat de paniek rondom de banken uitbrak en rentestanden daalden. Het aanvangsrendement lag zodoende ruim boven de 3%!

Optimix Mix Fund

De koers van Optimix Mix Fund steeg afgelopen maand met 0,2%. Het fonds deed het daarmee beter dan haar benchmark, die de maand onveranderd afsloot. Het rendement over het eerste kwartaal bedraagt +2,4%, dat is 0,2% minder dan de benchmark.

De onrust bij de Amerikaanse Silicon Valley Bank, Signature Bank en Silvergate Bank, gevolgd door de noodgedwongen redding van Credit Suisse door UBS zorgde voor tumult op de financiële markten. Na de eerste schrikreactie herstelde de aandelenmark, wereldwijd sloten aandelen de maand ‘slechts’ 1,3% lager af. De bankensector liet echter een grotere veer en daalde met 13%. Het fonds is onderwogen belegd in de financiële sector en ondervond hier zodoende relatief weinig hinder van. Op de obligatiemarkt waren de effecten groter dan op de aandelenmarkt. Beleggers anticiperen op minder restrictief monetair beleid van centrale banken. De pijn in de bankensector en lager dan verwachte inflatiecijfers in de Verenigde Staten en in de eurozone ondersteunen deze hoop. De gedachte dat de meeste renteverhogingen wel achter ons liggen, maakt de huidige aanvangsrendement op obligaties aantrekkelijk. Dientengevolge daalde het aanvangsrendement op de Bund, een Duitse staatslening met een looptijd van tien jaar, afgelopen maand van 2,65% naar 2,29%. Ook edelmetalen profiteerden van de onrust op de financiële markten, zilver steeg met maar liefst 12,6% en leverde zo een mooie bijdrage aan het relatieve rendement. Met het oog op het doorwerken van het verkrappende beleid van centrale banken in de economie, de perikelen in de bankensector en de geopolitieke onrust als gevolg van Poetins oorlog, vonden wij het prudent het aandelengewicht af te bouwen. Met de opbrengst werd een korte Nederlandse staatsobligatie met een aanvangsrendement van 3,3% gekocht. Ultimo maart was de vermogensallocatie van het fonds als volgt: aandelen 54,5%, staatsobligaties 18,2%, bedrijfsobligaties 10,4%, alternatieve beleggingen 7,9%, grondstoffen 7,6% en liquiditeiten 1,3%.

Performance maand 0,2 %
Performance 2023 2,4 %
Referentie-index 2023 2,6 %

Optimix Income Fund

De koers van Optimix Income Fund daalde afgelopen maand met 0,8%. Daarmee presteerde het fonds minder goed dan haar samengestelde referentie-index die met 1,0% steeg. De problemen rond enkele Amerikaanse banken en het Zwitserse Credit Suisse leidden tot een gevoelige koerscorrectie van een aantal in portefeuille opgenomen aandelen van en achtergestelde obligaties uitgegeven door Europese financials. Het in portefeuille opgenomen aandeel van het Duitse woningen verhuurbedrijf Vonovia daalde met 28%. De oorzaak hiervoor is een combinatie van de forse daling van het dividend om de financiële positie van het bedrijf te versterken en de bankenstress die de vooruitzichten voor de huizenprijzen verslechtert. Het blok met alternatieve beleggingsfondsen, de ETF met Amerikaanse Business Development Companies en de positie in de Noorse staatsobligatie droegen ook bij aan het negatieve resultaat. Naast de positieve bijdrage van de posities in Nederlandse en Duitse staatsobligaties droegen ook de aandelen van mijnbouwbedrijven (edelmetalen en commodities) en het Nederlandse arbitragehuis Flow Traders positief bij. De posities in High Yield fondsen eindigden de maand min of meer onveranderd. Omdat wij de kans op tegenvallende economische groei met een stevige daling van de inflatie als gevolg naar onze mening is toegenomen, is de positie in de Duitse inflation linked obligatie die in april 2023 aflost verkocht. De opbrengst is aangewend om de looptijd van de veilige staatsobligatieportefeuille te verlengen middels de aankoop van twee Nederlandse staatsobligaties die in 2032 en 2040 aflossen. De positie in Emerging Markets debt is verkocht en van High Yield obligaties en Amerikaanse MLP’s verkleind. Ook zijn de posities in aandelen Swiss Life Holding en 6,5% RaboBank certificaten verkocht. Een deel van de opbrengst in aangewend voor de aankoop van een viertal kortlopende bedrijfsobligaties met een aanvangsrendement van ruim 3% per jaar . Tevens is een positie in de 4,625% RaboBank CoCo tegen een aanvangsrendement van ruim 7% per jaar gekocht indien deze naar onze verwachting ultimo 2025 wordt afgelost.

Performance maand -0,8 %
Performance 2023 -0,4 %
Referentie-index 2023 1,8 %

Optimix Wereld Aandelen Fonds

De koers van Optimix Wereld Aandelen Fonds steeg 0,7% gedurende de maand maart. Hiermee presteerde het fonds beter dan haar referentie-indextracker, iShares Core MSCI World UCITS ETF, die in de vergelijkbare periode met -1,3% daalde.

De verslagmaand stond in het teken van onrust bij banken. In de Verenigde Staten kwamen Silicon Valley Bank, Signature Bank en Silvergate in de problemen. In Europa moest Credit Suisse in een Zwitsers onderonsje gered worden door UBS. De sinds vorig jaar fors gestegen rente brengt de kwetsbaarheid bij zwakkere balansen naar boven. Europese bankaandelen daalden met 13% deze maand en Amerikaanse regionale banken daalden maar liefst 28%. Het fonds heeft al een langere tijd een onderweging in de bankensector. De inverse rentecurve is niet gunstig voor winstgevendheid van banken.

Waar het fonds wel een tactisch overwogen positionering heeft, is in de technologie sector. Gedreven door lagere inflatiecijfers zien wij ruimte voor lagere rentestanden de komende maanden. De vorig jaar hard afgestrafte aandelen uit de technologiesector profiteren van de lagere rente. Zo profiteerde het fonds de afgelopen maand van de positie in Nasdaq futures, welke 7% in waarde toenamen.

Gedurende de verslagperiode heeft het fonds enkele posities gemuteerd binnen de waarde- component. Tevens hadden we aan het begin van de maand de bestaande beleggingen in (goud)mijnbouwaandelen nog iets uitgebreid ten koste van financiële instellingen.

Performance maand 0,7 %
Performance 2023 6,9 %
Referentie-index 2023 3,8 %

Optimix Emerging Markets Fund

De koers van Optimix Emerging Markets Fund steeg met 1,2% gedurende de verslagperiode, terwijl de referentie-indextracker, iShares MSCI Emerging Markets UCITS ETF licht daalde met 0,2% in de vergelijkbare periode. Terwijl de Amerikaanse en Europese beurzen volatiel waren vanwege de onrust in de bancaire sector, wisten de opkomende markten relatief goed stand te houden. Binnen de opkomende markten daalden bankaandelen wel, maar de technologiesector en Chinese aandelen, beide zwaargewichten binnen de MSCI Emerging Markets index, eindigden de maand in de plus. Het fonds heeft ingespeeld op groeiherstel van de Chinese economie en daarom het accent op Chinese aandelen aangezet. Dat betaalde zich de afgelopen maand uit in een positieve bijdrage aan het relatieve beleggingsresultaat. Het fonds heeft ook een accent op Taiwanese aandelen, voornamelijk technologie-aandelen, dat droeg eveneens bij aan het beleggingsresultaat. Binnen de portefeuille deden goudmijnbouwbedrijven het relatief ook erg goed, vanwege de stijging van de goudprijs als gevolg van de onrust in de bankensector. Het fonds had aan het begin van de maand de blootstelling naar goudmijnbedrijven juist uitgebreid ten koste van de belegging in aandelen van financiële instellingen.

Performance maand 1,2 %
Performance 2023 0,8 %
Referentie-index 2023 0,8 %

Optimix EuroRente Fonds

De koers van Optimix EuroRente Fonds steeg afgelopen maand met 0,5%. Daarmee presteerde het fonds minder goed dan haar samengestelde referentie-index die met 1,4% steeg. De problemen rond enkele Amerikaanse banken en het Zwitserse Credit Suisse leidde tot een gevoelige koerscorrectie van een aantal in portefeuille opgenomen achtergestelde obligaties uitgegeven door europese financials. Tegelijkertijd veroorzaakte deze problemen tot een daling van de aanvangsrendementen op veilige door Nederland en Duitsland uitgegeven staatsobligaties. Zo daalde het aanvangsrendement op een 10-jarige Nederlandse staatsobligatie met een kleine 40 basispunten naar 2,6%. Omdat de positionering van de portefeuille een relatief korte looptijd heeft, werd van deze rentedaling niet zo sterk als de referentie-index geprofiteerd. Naar onze mening zullen de genoemde bankproblemen bijdragen aan de economische groeivertraging die de ECB nastreeft. Daarmee neemt de kans toe dat de inflatie binnen afzienbare tijd weer op het door de ECB gewenste niveau van circa 2% per jaar terugkeert. Daarom is in het tweede deel van de verslagmaand de looptijd van de portefeuille meer in lijn met de referentie-index gebracht. Daarbij is de positie in de Nederlandse staatsobligaties die in 2027 aflost verkocht en de opbrengst herbelegd in de Nederlandse staatsobligaties die in 2032 en 2040 aflossen. Het voorlopige jaar-op-jaar inflatiecijfer voor de eurozone over maart bedraagt 6,9% hetgeen substantieel lager dan de 8,5% die over februari geboekt is.

Performance maand 0,5 %
Performance 2023 0,3 %
Referentie-index 2023 0,9 %

Naar Vermogensbeheerrekening overzicht