Eén van de grondleggers van de ‘gedragseconomie’, Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman, overleed op 27 maart jongstleden. Zijn onderzoeken maakten inzichtelijk dat mensen niet louter rationeel beslissen. Bij onze besluitvorming voor het beheer van uw beleggingsportefeuille houden we daarom, naast economische en monetaire indicatoren, ook de ‘beleggingspsychologie' goed in de gaten. Het sentiment onder beleggers beïnvloedt de prijsvorming en koersuitslagen op de financiële markten. In het eerste kwartaal was het sentiment opperbest en werden er beursrecords gevestigd. Wereldwijd stegen aandelenmarkten met 10,7% (gemeten in euro) en de angst voor economische tegenvallers verdween naar de achtergrond. Staatsobligaties, schuilplek in onzekere tijden, raakten uit de gratie en leden een koersverlies. De bakermat van de door ons beheerde portefeuilles, de Optimale Mix, boekte een keurig rendement van +4,4%, zie Grafiek 1. Wij grepen de koersstijgingen in het eerste kwartaal aan om onze overweging in aandelen af te bouwen en zo het risico in de portefeuilles te reduceren. Naar onze mening strookt de euforie onder beleggers momenteel niet helemaal met de economische en monetaire vooruitzichten. In het vervolg van deze Strategiebrief staan we stil bij de opvallende ontwikkelingen in het afgelopen kwartaal en blikken we vooruit.

Rendementen in het eerste kwartaal van 2024

De rendementen in Tabel 1 laten zien dat de risicobereidheid onder beleggers in het eerste kwartaal groot was. Enkel staatsobligaties noteerden een negatief rendement, de overige beleggingsgraadmeters stegen. Binnen de aandelenwereld gingen aandelen uit de Verenigde Staten aan kop. De door ons al vaker besproken Magnificent Seven subgroep – zwaargewichten in de S&P 500 Index – steeg met maar liefst 20%. Niet in de tabel, maar wel noemenswaardig is de stijging van Japanse aandelenkoersen. De Nikkei 225 Index brak voor het eerst sinds het knappen van de Japanse vastgoedzeepbel in 1989 door de 40.000 puntengrens en bereikte een nieuwe recordstand. Dit ondanks de renteverhoging van de Bank of Japan. Die was dan ook zo klein dat het weinig gevolgen zal hebben voor de economische ontwikkelingen in het land van de rijzende zon. Als laatste centrale bank ter wereld nam de Bank of Japan in maart afscheid van haar negatieve beleidsrente, die sinds 2016 gehanteerd werd. Ondanks de waardevermindering van de Japanse yen, droegen de Japanse aandelen in de Optimale Mix met +13,6%, gemeten in euro, mooi bij aan het portefeuillerendement.

Daar waar in Japan de beleidsrente verhoogd werd, wordt in de eurozone en in de Verenigde Staten juist gehoopt op renteverlagingen. Centrale bankiers hintten recent op renteverlagingen later dit jaar. Dit vooruitzicht, in combinatie met een stabiele economische groei en een goed winstcijferseizoen, zorgde voor enthousiasme onder aandelenbeleggers. De werkelijkheid is echter dat de inflatie nog niet zover gezakt is als centrale bankiers wensen. Het meest recente inflatiecijfer in de eurozone kwam uit op 2,4%, in de Verenigde Staten kwam de score uit op 3,2%. Die nog immer hoger dan gewenste inflatie, tezamen met oplopende grondstoffenprijzen (zie bijvoorbeeld de olieprijs in Tabel 1), vormde een voedingsbodem voor de stijging van de goudprijs. Deze brak definitief door de grens van $ 2.000 per troy ounce en steeg verder, zie Grafiek 2.

Wij zijn van mening dat er met de op komst zijnde renteverlagingen, in combinatie met de aanhoudende geopolitieke onzekerheid, er nog meer in het vat zit voor edelmetalen als goud, zilver en platina. Daarom blijven edelmetalen onzes inziens voorlopig een essentieel onderdeel van een goed gespreide beleggingsportefeuille.

Vooruitblik

De beleggingsomgeving is in het eerste kwartaal 2024 verbeterd, daar is geen twijfel over. De recessie waar menigeen de afgelopen 2 jaar voor vreesde, heeft niet plaatsgevonden. De historisch ongekend sterke rentestijgingen hebben niet gezorgd voor majeure financiële ongelukken. De inflatie lijkt onder controle en centrale banken hebben inmiddels weer de ruimte om hun rentetarieven te verlagen. De rapportage van de eerste kwartaalcijfers door beursgenoteerde ondernemingen staat voor de deur. Goede resultaten kunnen de euforie op de aandelenmarkten verder aanwakkeren, met name voor de Magnificent Seven kan dit tot overenthousiaste koersreacties leiden. Het verbeterde sentiment onder beleggers maakt echter dat wij voorzichtiger zijn geworden. Wij zullen verdere koersstijgingen op de beurs dan ook aan gaan grijpen om nog voorzichtiger te worden op die plekken waar euforie de overhand krijgt en losgekoppeld raakt van de fundamentals. Beleggingskansen zien wij momenteel met name in de achtergebleven segmenten van de aandelenmarkt, zoals smallcaps, de grondstoffen- en energiesector en de maakindustrie. Kijkende naar de ‘order intake’ lijkt de maakindustrie, zowel in de Verenigde Staten als Europa en zelfs China, langzaam uit het dal te kruipen. Ook edelmetalen blijven aantrekkelijk met het oog op aanhoudende inflatoire druk. Per saldo hebben wij een goed gespreide portefeuille, die kan profiteren van onderdelen van kapitaalmarkten, waar de rendementsvooruitzichten nog steeds aantrekkelijk zijn en tegelijkertijd een goede mate van weerstand biedt tegen inflatierisico’s en andere risico’s. Zoals u van ons gewend bent, zullen wij de door ons beheerde portefeuilles aanpassen als de beleggingsomgeving verandert.

Ontwikkelingen Optimix Vermogensbeheer

In de afgelopen maand hebben wij de aandelenweging verder afgebouwd. Wij verkochten een deel van de iShares Core S&P 500 ETF. De opbrengsten werden belegd in geldmarktpapier. Wederom werden beursrecords geslecht, maar kort daarop gaf het technische plaatje een alarmsignaal af. Toen de S&P 500 Index aan het begin van de maand vanaf een stand van 5.200 – in het midden van de target range van 5.100-5.300 die we al langer hanteren – een scherpe daling liet zien was dit voor ons een waarschuwing. Wat deze waarschuwing extra gewicht gaf was het feit dat veel van deze ‘reversals’ gebeurden rond de grote mooie ronde getallen die de top van een bullmarkt zo vaak kenmerken. Bijvoorbeeld Nvidia en ASML, twee van de meest emblematische aandelen van de kunstmatige intelligentie en technologie bullmarkt. Zij leken op weg om de 1.000 puntengrens aan te tikken, maar strandden enkele procenten ervoor. Het is wat ons betreft zeker niet ondenkbaar dat deze niveaus (samen met bijvoorbeeld 5.300 voor de S&P 500 Index) alsnog opgezocht worden door de markt. Echter de risico’s en de technische averij die de markt heeft opgelopen, zijn voor ons dusdanig dat we vanaf hier een neutrale weging prefereren. Naast het technische plaatje, maakt ook de inflatieontwikkeling en de economische groeitrend ons iets behoudender. In de Verenigde Staten lijkt de inflatie niet verder te willen dalen, wat de reeds beloofde renteverlagingen door de Federal Reserve onzekerder maakt. Tenslotte lijkt de Amerikaanse consument na twee uitbundige jaren vermoeid te raken.