Strategiebrief December Vermogensbeheer

“De oorlog is de winterslaap voor de cultuur”

Friedrich Nietzsche

Met het aanbreken van de meteorologische winter weten we dat het kouder wordt. Hoe koud is de grote vraag, die zelfs weermannen niet verder dan een paar dagen vooruit nauwkeurig kunnen voorspellen. Vermogensbeheerders staan aan de andere kant van het spectrum. Op korte termijn laten beurskoersen zich niet voorspellen, maar op de lange termijn komen rendementsverwachtingen doorgaans uit. Het weer en vermogensbeheer, wat heeft dat met elkaar te maken, zult u zich afvragen. Dezer dagen wordt het sentiment op de financiële markten, vooral in Europa, wel degelijk beïnvloed door de temperatuur. Gelukkig kan Poetin de windrichting niet bepalen, want dan zou hij Russische kou deze kant opblazen. …. Dankzij de milde herfst, daalden de Europese energieprijzen afgelopen maand. Hierdoor viel de inflatie in de eurozone lager uit dan in de vorige maand en lager dan verwacht. Met 10,0% is de geldontwaarding nog steeds hoog, maar de piek lijkt voorlopig achter ons te liggen, hetzelfde geldt voor de inflatie in de Verenigde Staten. Hierdoor verbeterde het miserabele sentiment op de beurs. Aandelen stegen en dat was voor de tweede maand op een rij, een novum in 2022! In Grafiek 1 vindt u de dit jaar behaalde maandrendementen van onze vaderlandse AEX Index. Ook obligaties stegen afgelopen maand, dat kwam dit jaar slechts één keer eerder voor. In het vervolg van deze Strategiebrief vertellen wij hoe we tegen de laatste ontwikkelingen aankijken en waarom wij het verbeterde sentiment aangrepen om het risico in de door ons beheerde portefeuilles wat te reduceren.

Piek

Dat de inflatie in de eurozone lager uitviel dan verwacht, kwam door de lagere gas- en olieprijzen in november. De reden voor de prijsstijging van gas en olie is bekend en daarom juichen wij niet te vroeg. Een strenge winter, oorlogswendingen en de aangekondigde stop op het verschepen van olie van Rusland naar Europa kunnen de recente prijsdalingen een halt toeroepen. Bovendien stegen andere onderdelen van het mandje dat het Europese statistiekbureau Eurostat gebruikt voor het berekenen van de inflatie, wel meer dan de maand ervoor. Voedsel, alcoholische dranken en tabak waren 13,6% duurder dan een jaar eerder. Het wordt tijdens de kerstdagen kiezen tussen de kachel en een borrel.

Eén lagere inflatieprint maakt nog geen zomer. De ECB zal voorlopig doorgaan met het verhogen van haar beleidsrente, maar wellicht zijn er minder stappen nodig dan eerder gedacht. Die gedachte zorgde voor opluchting op de financiële markten. Ook de mogelijke versoepeling van het Chinese zero-covid beleid droeg bij aan de sentimentsverbetering. Voorts kondigde de Chinese overheid een plan aan om de vastgoedsector uit het slop te trekken. Een groeiversnelling van de Chinese economie zou een impuls aan de wereldwijde groeivooruitzichten geven. Dit zagen we in november terug in de grondstoffenprijzen, die stegen. Aandelen van ondernemingen actief in de grondstoffensector stegen met maar liefst 15,5%. De grondstoffensector is de grootste overweging binnen het aandelendeel van de meeste door ons beheerde portefeuilles, dus we profiteerden volop!

Winstmarges onder druk

De druk lijkt enigszins van de inflatieketel, maar het is nog te vroeg voor centrale bankiers om op hun lauweren te kunnen rusten. Waar inflatie het beleggingsthema van 2022 was, is voor ons de zorg om de economische groei het thema voor 2023. De effecten van monetair beleid werken met een vertraging van 6-12 maanden door in de economie. Financieringslasten voor consumenten en ondernemingen zijn gestegen, waardoor het huishoudboekje en de bedrijfsbalans er anders uit komen te zien. Dit jaar zijn veel grote beursgenoteerde ondernemingen er goed in geslaagd de gestegen kosten door te berekenen, maar hier zit een grens aan. In Grafiek 2 is te zien dat de winstmarges iets zijn afgenomen, maar zich historisch nog steeds op een hoog niveau bevinden.

De oorzaak voor de dalingen op de aandelenmarkten dit jaar, zijn vooral veroorzaakt door de renteverhogingen van centrale banken. De gehele rentecurve is omhoog geschoven. Hierdoor zijn toekomstige winsten minder waard geworden, met een lagere koers tot gevolg. Er is echter nog nauwelijks sprake van een lagere winstverwachting. Wij verwachten dat de winstverwachtingen, onder invloed van recessievrees, voor 2023 neerwaarts bijgesteld worden. De huidige hoge winstmarges kunnen weliswaar een stootje hebben, maar toch vonden wij het prudent te profiteren van de sentimentsopleving en de aandelenweging eind november iets te reduceren.

Desalniettemin zijn wij op tactische basis (komende 6 a 12 maanden) nog steeds overwegend positief op risicobeleggingen. We vinden een overwogen aandelenpositie dus nog immer passend, zeker ook nu er toenemende signalen zijn dat inflatie gepiekt heeft, en centrale banken spoedig hun rentecyclus kunnen finaliseren. Kapitaalmarktrentes kunnen in deze omgeving wat omlaag. Naar ons inzicht kan opluchting vanuit de inflatie en rente ruimschoots compenseren voor zwakkere economische data in de komende maanden. Het negatieve marktsentiment waar wij al maanden op wijzen, biedt veel potentie voor opluchting en dus positieve rendementen op risicobeleggingen.

Tegelijkertijd vormen een afnemende inflatie en economische groeizorgen goede ingrediënten voor obligatierendementen. Daarom zijn wij voornemens de komende tijd de onderweging in obligaties terug te schroeven. Met de gestegen aanvangsrendementen bieden vastrentende waarden weer een buffer in onzekere economische tijden. Zoals u van ons gewend bent, houden wij de vinger aan de portefeuillepols en sturen bij waar wij dat nodig achten.

Directie en medewerkers van Optimix Vermogensbeheer wensen u fijne feestdagen toe!

Ontwikkelingen Vermogensbeheer

De inflatiezorgen die beleggingsjaar 2022 zo kenmerken, maken langzaamaan plaats voor zorgen over de economische groei in 2023. De renteverhogingen die centrale banken doorvoerden om de inflatie te beteugelen, werken met vertraging door in het huishoudboekje van consumenten en in de winstgevendheid van ondernemingen. In welke mate de economie zal vertragen, lijkt het beleggingsthema voor 2023. Hoe de winsten van het bedrijfsleven hierdoor geraakt worden is de vraag die ons bezighoudt. Wij grepen de sentimentsverbetering van de afgelopen maand aan om het aandelengewicht in uw portefeuille af te bouwen. Ondanks dat de inflatie en de kapitaalmarktrente voorlopig gepiekt lijken te hebben, achten wij het prudent het risico in uw portefeuille te reduceren. Via het verkleinen van de posities in Optimix Wereld Aandelen Fonds en Dimensional Global Core Equity Fund verlaagden we het aandelengewicht in de portefeuille. Met de Amerikaanse S&P 500 Index op 4.000, dichtbij het 200 daags gemiddelde, kozen we een technisch/psychologisch niveau waar opnieuw neerwaartse krachten zouden kunnen ontstaan.

Ontwikkelingen Optimix Duurzaam

De inflatiezorgen die beleggingsjaar 2022 zo kenmerken, maken langzaamaan plaats voor zorgen over de economische groei in 2023. De renteverhogingen die centrale banken doorvoerden om de inflatie te beteugelen, werken met vertraging door in het huishoudboekje van consumenten en in de winstgevendheid van ondernemingen. In welke mate de economie zal vertragen, lijkt het beleggingsthema voor 2023. Hoe de winsten van het bedrijfsleven hierdoor geraakt worden is de vraag die ons bezighoudt. Wij grepen de sentimentsverbetering van de afgelopen maand aan om het aandelengewicht in uw portefeuille af te bouwen. Ondanks dat de inflatie en de kapitaalmarktrente voorlopig gepiekt lijken te hebben, achten wij het prudent het risico in uw portefeuille te reduceren. Via het verkleinen van de positie in de iShares MSCI USA SRI UCITS ETF verlaagden we het aandelengewicht in de portefeuille. Met de Amerikaanse S&P 500 Index op 4.000, dichtbij het 200 daags gemiddelde, kozen we een technisch/psychologisch niveau waar opnieuw neerwaartse krachten zouden kunnen ontstaan.

Beleggingsfondsen

Optimix Mix Fund

De koers van Optimix Mix Fund steeg afgelopen maand met 2,4%. Het fonds presteerde daarmee beter dan haar benchmark, deze steeg namelijk met 1,4%. Ook voor 2022 (tot nu toe) presteert het fonds met een rendement van -8,1% beter dan haar benchmark (-11,1%). Het beleggingsthema van 2022 is inflatie en de bestrijding daarvan door centrale banken. In november vielen de inflatiemetingen in de Verenigde Staten en de eurozone lager uit dan verwacht. Met het nodige voorbehoud kunnen we voorzichtig zeggen, dat de piek in de inflatiecijfers voorlopig achter ons ligt. Het vooruitzicht dat de geldontwaarding in een lagere versnelling belandt, leidt ertoe dat centrale bankiers ook minder hard op de rem hoeven te trappen. Deze gedachte bracht een sentimentsverbetering op de aandelenmarkten. Conjunctuurgevoelige aandelen, die een hoger gewicht in de Europese, Japanse en opkomende markten aandelenindices hebben, stegen. De minder cyclische Amerikaanse aandelenmarkt daalde, evenals de greenback. De overweging van het fonds in cyclische sectoren betaalde zich uit. Japanse aandelen, waarin het fonds onlangs haar belang uitbreidde, stegen met 6,2%. De grondstoffenaandelen stegen zelfs met 15,5%! Ondanks het optimisme zijn de economische groeizorgen niet verdwenen. Daarom werden de mooie koersuitslagen aangegrepen om het aandelenbelang iets af te bouwen. Een inflatiepiek en economische groeivertraging zijn goede ingrediënten voor hogere obligatiekoersen. Aan het begin van de maand breidde het fonds daarom haar obligatiebelang uit. Na maanden met vooral koersdalingen, leverde een mandje (Nederlandse) staatsobligaties in november zowaar een positief rendement van 2,3% op. Als gevolg van de toegenomen vraag naar vastrentende waarden daalde het aanvangsrendement op de Bund, een Duitse staatslening met een looptijd van tien jaar, afgelopen maand van 2,14% naar 1,93%. Ultimo november was de vermogensallocatie van het fonds als volgt: aandelen 56,3%, staatsobligaties 17,9%, bedrijfsobligaties 5,6%, alternatieve beleggingen 9,9%, grondstoffen 6,8% en liquiditeiten 3,5%.

Performance maand 2,4 %
Performance 2022 -8,1 %
Referentie-index 2022 -11,1 %

Optimix Income Fund

De koers van Optimix Income Fund steeg afgelopen maand met 1,8%. Daarmee presteerde het fonds minder goed dan haar samengestelde referentie-index die met 2,5% steeg. De belangrijkste reden voor het achterblijvende relatieve resultaat is de dalende rente van afgelopen maand. Zo daalde het 10-jaar swaptarief voor de eurozone met circa 35 basispunten om de maand op 2,65% af te sluiten. Daar de portefeuille in vergelijking tot de referentie-index een gemiddeld kortere looptijd heeft, profiteerde zij minder sterk van de oplopende obligatiekoersen als gevolg van deze rentedaling. De dalende rente is het gevolg van beleggers die vooruitlopen op een periode van dalende inflatiecijfers. Aan het einde van de verslagmaand bleek na 16 maanden van stijging dat het voorlopige jaar-op-jaar inflatiecijfer voor de Europese Unie over november met 60 basispunten gedaald is naar 10,0%. Deze ontwikkeling voert de hoop dat de ECB haar tempo van renteverhogingen kan terugschroeven naar bijvoorbeeld 50 in plaats van 75 basispunten bij haar komende vergadering.

De in de portefeuille opgenomen aandelenposities boekten afgelopen maand een duidelijk positief resultaat. Met name de mijnbouw aandelen presteerden met koerswinsten van meer dan 20% sterk. De portefeuille alternatieve beleggingen eindigde de maand nagenoeg onveranderd. Naar onze mening is het nog te vroeg om te concluderen dat de periode van stijgende rentes achter ons ligt. Het huidige renteniveau ligt ver onder het huidige inflatieniveau en wij voorzien dat de ECB haar rentetarieven de komende vergaderingen verder omhoog zal schroeven. Daarbovenop voorzien wij dat er een hoog aanbod van nieuwe staatsobligaties in het verschiet ligt. Europese overheden en daaraan gelieerde instanties hebben aangekondigd de portemonnee te trekken om de negatieve gevolgen van de hoge inflatie (deels) te compenseren. Gelukkig kunnen dergelijke obligaties weer met een positief nominaal rendement worden aangeboden maar gecorrigeerd voor inflatie lijkt het nog een weinig aantrekkelijke investering.

Performance maand 1,8%
Performance 2022 -2,1 %
Referentie-index 2022 -12,1 %

Optimix Wereld Aandelen Fonds

De koers van Optimix Wereld Aandelen Fonds steeg 1,8% gedurende de maand november. Hiermee presteerde het fonds beter dan haar referentie-indextracker, iShares Core MSCI World UCITS ETF, die in de vergelijkbare periode met 0,5% steeg.

Hoewel de wereldwijde aandelenindex per saldo weinig bewoog, zagen we grote verschillen tussen regio’s en sectoren gedurende de verslagperiode. Aandelenmarkten in Europa en opkomende markten stegen meer dan 6%. Tegelijkertijd noteerde de Amerikaanse S&P 500 een negatief resultaat, voor een belangrijk deel veroorzaakt door de dollar die ruim 4% aan waarde verloor.

De afgelopen maand heeft het fonds goed kunnen profiteren van haar overweging in Europa en de onderweging in Amerikaanse aandelen. Bovendien wist het fonds te profiteren van haar overwegingen in grondstoffen en industrie, sectoren welke de boventoon voerden.

Gedurende de verslagperiode heeft het fonds enkele wijzigingen aangebracht binnen de Quality en Value component van het fonds. Zo is, met een mooie koerswinst, afscheid genomen van Aflac, Cardinal Health en Caterpillar. Hiervoor zijn Fresenius Medical Care, IBM en Swiss Life teruggekocht, aandelen met een aantrekkelijkere waardering en dito dividendrendement.

Performance maand 1,8 %
Performance 2022 1,9 %
Referentie-index 2022 -9,1 %

Optimix Emerging Markets Fund

De koers van Optimix Emerging Markets Fund steeg met 9,0% gedurende de verslagperiode en deed het hiermee beter dan de referentie-indextracker, iShares MSCI Emerging Markets UCITS ETF die met 7,7% steeg in de vergelijkbare periode. De relatieve outperformance is vooral te danken aan de koersappreciatie van cyclische aandelen en vooral die van de grondstoffen sector. De opkomende markten kregen een impuls uit China, dat hintte op versoepeling van haar zero-covid beleid. Chinese aandelen behoren dit jaar tot ‘s werelds slechtst presterende aandelen, vanwege de vertragende economische groei als gevolg van het zero-covid beleid en de kwakkelende vastgoedsector, alsmede geopolitieke onrust. De MSCI China Index veerde in de afgelopen maand met maar liefst 25% op naar aanleiding van de versoepelingsgeluiden. Ook is de sociaal-maatschappelijke druk groot, getuige de binnenlandse protesten tegen het beleid van de Chinese overheid. Ondanks het herstel op de Chinese beurzen staat de MSCI China index immer nog op een verlies van 27% voor het jaar. In de portefeuille is de allocatie naar Chinese aandelen uitgebreid vanwege de aantrekkelijk waarderingsmaatstaven. Chinese aandelen handelen op niveaus van de dieptepunten in 2008 en 2015. Na deze periodes volgde een sterk herstel.

Performance maand 9,0 %
Performance 2022 -16,8 %
Referentie-index 2022 -13,5 %

Optimix EuroRente Fonds

De koers van Optimix EuroRente Fonds steeg afgelopen maand met 0,9%. Daarmee presteerde het fonds minder goed dan haar samengestelde referentie-index die met 2,0% steeg. De belangrijkste reden voor het achterblijvende relatieve resultaat is de dalende kapitaalmarktrente in de afgelopen maand. Zo daalde het aanvangsrendement voor de Nederlandse staatsobligatie met een looptijd van 10 jaar met ruim 30 basispunten naar 2,1%. Daar de portefeuille in vergelijking tot de referentie-index een gemiddeld kortere looptijd heeft, profiteerde zij minder sterk van de oplopende obligatiekoersen als gevolg van deze rentedaling. De dalende rente is het gevolg van beleggers die vooruitlopen op een periode van dalende inflatiecijfers. Aan het einde van de verslagmaand bleek na 16 maanden van stijging dat het voorlopige jaar-op-jaar inflatiecijfer voor de Europese unie over november met 60 basispunten gedaald is naar 10,0%. Deze ontwikkeling voert de hoop dat de ECB haar tempo van renteverhogingen kan terugschroeven naar bijvoorbeeld 50 in plaats van 75 basispunten bij haar komende vergadering.

Naar onze mening is het nog te vroeg om te concluderen dat de periode van stijgende rentes achter ons ligt. Het huidige renteniveau ligt ver onder het huidige inflatieniveau en wij voorzien dat de ECB haar rentetarieven de komende vergaderingen verder omhoog zal schroeven. Daarbovenop voorzien wij dat er een hoog aanbod van nieuwe staatsobligaties in het verschiet ligt. Europese overheden en daaraan gelieerde instanties hebben aangekondigd om de portemonnee te trekken om de negatieve gevolgen van de hoge inflatie (deels) te compenseren. Gelukkig kunnen dergelijke obligaties weer met een positief nominaal rendement worden aangeboden maar gecorrigeerd voor inflatie lijkt het nog een weinig aantrekkelijke investering.

Performance maand 0,9 %
Performance 2022 -5,8 %
Referentie-index 2022 -13,9 %

Naar Vermogensbeheerrekening overzicht