Amsterdam, november 2025

Dit is marketing materiaal

In Europa werd de klok afgelopen maand een uur achteruit gezet, maar de aandelenbeurzen raakten niet van de leg en gingen onverdroten vooruit. De Europese beurzen liepen in oktober echter wel wat achter bij de aandelenmarkten in de Verenigde Staten en de opkomende markten. Het bevriezen van het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China tot 2026 gaf een impuls aan de Amerikaanse en Aziatische beurzen. Ook de kwartaalcijfers van de toonaangevende technologie-ondernemingen voldoen aan of verslaan zelfs de verwachtingen, wat het beurssentiment ten goede kwam. In de Verenigde Staten zien we enerzijds enorme investeringen in de voor kunstmatige intelligentie benodigde datacenters en de daarvoor benodigde infrastructuur, en anderzijds een arbeidsmarkt die duidelijk aan het afzwakken is. De verzwakkende arbeidsmarkt en afgenomen inflatie gaf de Federal Reserve zoals verwacht de ruimte haar beleidsrente met een kwartje (-0,25%) te verlagen. Ook kondigde zij aan per 1 december te stoppen met het afbouwen van haar balans. Het soepeler monetaire beleid kwam ook obligaties ten goede, waardoor de kapitaalmarktrente daalde. Kortom het was een goede maand voor de door ons beheerde portefeuilles.

Ondanks de goede sfeer en dito rendementen op de financiële markten, verliezen wij ook de risico’s niet uit het oog. Eén van die risico’s ligt in de geopolitieke hoek. Zeldzame aardmetalen zijn daarin een heet hangijzer en worden de laatste tijd door China ingezet om politieke en economische druk op andere landen uit te oefenen. In het vervolg van deze Strategiebrief staan we stil bij deze ontwikkeling. Ook bespreken we hoe wij hierop inspelen en tot slot leest u op welke beleggingen wij afgelopen maand wat winst namen.

‘You don’t have the cards’

Veel landen schrokken van de importheffingen die ze opgelegd kregen op 2 april, door Trump ‘liberation day’ genoemd. Inmiddels hebben veel individuele landen en ook de Europese Unie handelsakkoorden met de Verenigde Staten gesloten. Het enige land dat niet onder de indruk was, de kalmte bewaarde en terugsloeg met hoge heffingen en exportrestricties was China. Op donderdag 30 oktober jongstleden was er een ontmoeting tussen president Xi en president Trump waar afgesproken werd het handelsconflict een jaar te bevriezen. China boog niet en daarbij speelden de exportrestricties op zeldzame metalen een cruciale rol. Deze vormen een onmisbaar ingredient voor de productie van een breed scala aan producten. Net als Europa zijn de Verenigde Staten in hoge mate afhankelijk van China voor deze grondstoffen. 

De komende jaren zullen ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie, energietransitie en verduurzaming, de medische sector en defensie de vraag naar zeldzame metalen verder doen toenemen. In Tabel 1 zijn de voornaamste zeldzame metalen weergegeven en ook waarvoor ze zoal gebruikt worden. 

Deze grondstoffen zijn ongelijk verdeeld over de wereld. En ook als het gaat om de raffinage kan de wereld niet om China heen. In Grafiek 1 is het aandeel van China in de raffinage van grondstof tot een bruikbare stof te zien.

Geconfronteerd met deze realiteit moest Trump bakzeil halen, hij bleek niet de goede kaarten in handen te hebben, waardoor een voorlopige bevriezing van het handelsconflict met China de beste optie is.

Afhankelijkheid

De laatste tijd gaat het in de media veel over zeldzame aardmetalen of zeldzame aardelementen. Dat is een groep van 17 elementen die nodig zijn bij het maken van halfgeleiders, maar ook onontbeerlijk zijn bij de productie van elektrische auto’s, windmolens en zonnepanelen. In Grafiek 2 is te zien waar de voorraden zich bevinden. 

Ook hier heeft China heeft de beste kaarten in handen. De Verenigde Staten importeren 80% van hun zeldzame aardmetalen uit China, voor de Europese Unie is dat 70%. Uit bovenstaande grafiek blijkt ook waarom de Verenigde Staten Groenland graag als 51^e staat zouden toevoegen. 

Tevens zien we de afhankelijkheid van Europa terug in Grafiek 2. In 2023 was er groot nieuws over een ontdekking van zeldzame aardmetalen in Zweden. De Zweedse voorraden zouden voor Europa van groot strategisch belang kunnen zijn. Echter, het duurt naar schatting wel 10-15 jaar voordat er daadwerkelijk zeldzame aardmetalen gewonnen zouden kunnen worden. 

Beleggen in zeldzame aardmetalen

Als belegger houden we de ontwikkelingen op dit gebied goed in de gaten. Het verkleinen van de afhankelijkheid van China biedt ook beleggingskansen. De Verenigde Staten gaan bijvoorbeeld samenwerken met Australië, waarbij in de Verenigde Staten een raffinagefabriek wordt gebouwd voor in Australië gewonnen grondstoffen. Het Australische mijnbouwbedrijf Lynas en de Amerikaanse verwerker MP Materials zagen als gevolg hiervan hun koers meer dan verdubbelen. Het Optimix Wereld Aandelen Fonds (dit jaar +21,2%) profiteerde dankzij de posities in deze aandelen mee van de koersstijgingen. De komende jaren zullen (beursgenoteerde) ondernemingen die actief zijn in deze sector flink gaan investeren. Ook in Europa is men wakker geschud. In de European Critical Raw Materials Act uit 2024 zijn doelen geformuleerd om in 2030 minder afhankelijk van andere regio’s te zijn. Europa heeft momenteel geen operationele mijnen en plannen daarvoor in Zweden en Noorwegen zullen pas in het volgende decennium verwezenlijkt kunnen zijn. In 2030 zou niet meer dan 65% van de zeldzame aardmetalen geïmporteerd moeten worden. De Europese Unie schat dat met recycling van zeldzame aardmetalen aan 30% van de vraag kan worden voorzien. Verder zal er gewerkt worden aan raffinagecapaciteit. Momenteel zijn er in de Europese Unie slechts twee fabrieken die zeldzame aardmetalen kunnen verwerken, in Estland en aan de Franse Atlantische kust. Laatstgenoemde is eigendom van Solvay en zal fors uitbreiden. Het strategisch belang van zeldzame metalen wordt de komende jaren alleen maar groter. Wij volgen de ontwikkelingen op de voet en zullen de beleggingskansen die zich voordoen analyseren en waar mogelijk benutten. 

Ontwikkelingen Optimix maatwerk

Tot de uitblinkers binnen uw portefeuille dit jaar behoren goud, zilver en de belegging in de nucleaire sector. Zo stegen goud en zilver met respectievelijk 48% en 61% dit jaar. De belegging in de nucleaire sector deed het sinds de aankoop begin mei met +108% nog beter. Door de sterke koersstijgingen van deze beleggingen is onzes inziens de kans op een correctie toegenomen. Dit heeft ons ertoe bewogen deels winst te nemen. Daarom reduceerden wij de posities in iShares Physical Gold, iShares Physical Silver en VanEck Uranium & Nuclear ETF. Mochten deze beleggingen in de komende periode voldoende corrigeren, dan zullen wij overwegen de positie wederom op te hogen. Indien het fonds niet corrigeert, en gestaag doorstijgt, zijn wij tevreden met een iets kleinere positie.

Verder hebben wij de positie in de iShares Core S&P 500 UCITS ETF verlaagd. De vrijgekomen middelen worden belegd in een actief beheerd aandelenfonds, namelijk Federated Hermes MDT US Equity Fund. Hiermee vervangen we een deel van de passieve invulling van de aandelenportefeuille door een actief beheerd fonds, met als doel het rendement van de portefeuille op lange termijn te verbeteren. Het fonds maakt gebruik van een bottom-up, kwantitatief proces. Wat deze strategie bijzonder maakt is dat ze niet een bepaalde stijl nastreeft, maar per bedrijf bepaald wordt welke factoren voor dat bedrijf het beste werken. Vervolgens wordt een portefeuille samengesteld met een hoger verwacht rendement dan de benchmark en een beperkt actief risico.

Let op: het betreft in het verleden behaalde resultaten. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.